Phiên đấu giá đất “sốt” với mức trúng gấp hàng chục lần giá khởi điểm tại Hà Nội đã gióng lên hồi chuông báo động về tình trạng đầu cơ bất động sản, thổi giá đất đai. Liệu đây là hệ quả tất yếu của thị trường hay “lỗ hổng” cần được hiệu chỉnh kịp thời?
“Sóng ngầm” đầu cơ khuấy đảo thị trường
Trong bối cảnh thị trường đất nền đang trong giai đoạn trầm lắng, “cơn sốt” đất đấu giá lại bất ngờ “nóng” lên với những diễn biến “lệch pha” khó hiểu. Hàng nghìn người chen chân tham gia các phiên đấu giá tại huyện Thanh Oai, Hoài Đức (Hà Nội) trong tháng 8 vừa qua, đẩy giá trúng lên gấp 10 lần giá khởi điểm, gây xôn xao dư luận.
Cơn sốt “ảo” – Nguyên nhân từ đâu?
Sự “lệch pha” khó hiểu của thị trường đất nền – khi mà phân khúc đất đấu giá “nóng” lên bất thường trong bối cảnh chung ảm đạm – có thể được lý giải bởi hai yếu tố chính, theo phân tích của Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS):
“Đất sạch” đang trở thành “của hiếm” trên thị trường, và đất đấu giá chính là “miếng mồi ngon” đáp ứng được nhu cầu đó. Sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội như đã có sổ đỏ, hạ tầng hoàn thiện, không vướng tranh chấp,… đất đấu giá dễ dàng “ghi điểm” trong mắt giới đầu tư, đặc biệt là khi quỹ đất ngày càng hạn hẹp. Lợi thế cạnh tranh vượt trội này khiến đất đấu giá trở thành “thỏi nam châm” hút dòng tiền, bất chấp thị trường chung trầm lắng.
Kẽ hở pháp lý trong việc xác định giá khởi điểm đất đấu giá vô tình “mở đường” cho giới đầu cơ thao túng, thu lợi bất chính. Việc áp dụng bảng giá đất cũ, thấp hơn nhiều so với giá trị thực tế, tạo nên sự chênh lệch đáng kể, mở ra cơ hội “lướt sóng” kiếm lời nhanh chóng. Giới đầu cơ có thể dễ dàng thổi giá, tạo cơn sốt ảo để thu hút người mua thiếu kinh nghiệm, rồi bán lại với giá cao hơn gấp nhiều lần.
Hệ lụy khôn lường từ “cơn sốt” ảo
Cơn sốt đất ảo, với giá đất bị đẩy lên cao chót vót, vượt xa giá trị thực, để lại những hệ lụy khôn lường, tác động tiêu cực đến cả người dân và sự phát triển bền vững của thị trường bất động sản.
Đầu tiên, giấc mơ “an cư” của người dân, đặc biệt là giới trẻ, ngày càng trở nên xa vời. Giá nhà đất leo thang trở thành gánh nặng đè nặng lên vai họ, khiến việc sở hữu một mái ấm vốn đã khó nay càng thêm bấp bênh. Thu nhập eo hẹp không theo kịp đà tăng giá chóng mặt, khiến nhiều người loay hoay trong vòng xoáy thuê mướn, không dám nghĩ đến ngôi nhà riêng.
Thứ hai, cơn sốt đất ảo tiềm ẩn nguy cơ hình thành “bong bóng” bất động sản. Tâm lý đám đông, FOMO (sợ bỏ lỡ cơ hội) khiến các nhà đầu tư lao vào thị trường một cách thiếu lý trí, bất chấp các dấu hiệu cảnh báo. Bong bóng bất động sản nếu bị vỡ sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến toàn bộ nền kinh tế.
Cuối cùng, việc giá đất bị thao túng còn gây khó khăn cho công tác quản lý đất đai. Việc thẩm định giá đất trở nên phức tạp, khó khăn hơn khi giá trị thực bị bóp méo. Từ đó, dẫn đến những bất cập trong công tác lập quy hoạch, sử dụng và phân bổ quỹ đất, ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách nhà nước.
Giải pháp nào giúp “hạ nhiệt” thị trường bất động sản?
Để “hạ nhiệt” thị trường, ngăn chặn cơn sốt đất ảo, VARS khuyến nghị Chính phủ cần có những giải pháp đồng bộ và quyết liệt:
- Thay đổi tư duy về nhà ở: Cần định vị rõ ràng: nhà ở là nơi “an cư” chứ không phải tài sản tích lũy. Từ đó, ban hành các chính sách khuyến khích người dân mua nhà để ở, hạn chế đầu cơ.
- “Gậy” thuế – Biện pháp mạnh tay chống đầu cơ: Áp dụng thuế lũy tiến với bất động sản nắm giữ ngắn hạn hoặc không đưa vào sử dụng, sản xuất kinh doanh. “Gậy” thuế sẽ là biện pháp hiệu quả để kiểm soát đầu cơ, ổn định thị trường.
- Hoàn thiện khung pháp lý: Siết chặt quy định về đấu giá đất, xử lý nghiêm các trường hợp thổi giá, đầu cơ. Khung pháp lý hoàn thiện, minh bạch là “chìa khóa” để thị trường bất động sản phát triển lành mạnh.
Thị trường bất động sản cần được điều tiết bởi bàn tay vững vàng của Nhà nước. “Lỗ hổng” pháp lý cần được chỉnh sửa bổ sung kịp thời, tạo sân chơi minh bạch, đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân và sự phát triển bền vững của thị trường.
